Een gesprek met de arts via een beeldscherm, diabetespatiënten die via een app hun waarden bijhouden, coronapatiënten die zuurstof meekrijgen en online worden gecontroleerd om thuis verder uit te zieken. De afgelopen anderhalf jaar is de digitale zorg in een stroomversnelling geraakt. Verliep vóór corona 10 procent van de consulten digitaal, in het eerste kwartaal van 2021 was dat opgelopen naar ruim 30 procent, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). Tijdens de eerste lockdown was dat zelfs 70 procent.
Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en Patiëntenfederatie Nederland vinden dat patiënten het recht moeten krijgen om zelf te kiezen wat voor zorg ze willen: digitaal of bij de zorgverlener op het spreekuur. “Zelfs met een moeilijk gesprek kan het fijn zijn om dat via een beeldscherm thuis te doen, want dan kan je bijvoorbeeld iedereen erbij hebben. Dat past soms niet eens in een spreekkamer,” zegt ZN-directeur Petra van Holst. Bovendien scheelt het reistijd, hoeven patiënten niet altijd een dagdeel vrij te nemen voor een artsenbezoek en neemt de druk op de zorg af.
Apps
Want de komende jaren neemt door de verdere vergrijzing van de Nederlandse bevolking de zorgvraag toe. Tegelijkertijd is er nu al een tekort aan zorgpersoneel. “Er zijn allerlei apps om patiënten thuis te volgen,” weet Dianda Veldman, directeur van de Patiëntenfederatie. “Mensen met de longziekte COPD, hartfalen, de ziekte van Crohn of diabetes kunnen hun waarden thuis invoeren. Op afstand kan een verpleegkundige of arts die patiënten volgen en begeleiden, dat heet telemonitoring.”
Ziekenhuizen willen zelf ook dat een kwart van de polibezoeken op afstand blijft. Vóór corona waren er grote verschillen in de digitale zorg die de ziekenhuizen leverden, nu zegt 95 procent aan beeldbellen te doen en gebruikt 65 procent telemonitoring.
Patiënten die liever bij de arts langsgaan of een combinatie met digitale zorg willen, moeten die mogelijkheid ook hebben, vinden ZN en de Patiëntenfederatie. Niet alleen in het ziekenhuis, maar ook bij andere zorgverleners zoals huisartsen. “Mensen reageren erg verschillend op digitale zorg,” erkent Veldman. “Ze moeten het gevoel hebben dat het geen mindere zorg is.” Bovendien is het belangrijk dat patiënten hulp krijgen als ze de online mogelijkheden lastig vinden. Veldman: “Het is vaak ook een kwestie van wennen.”
Recht om te kiezen
ZN en Patiëntenfederatie Nederland hopen dat het lukt om de digitale zorg vast te houden. “Er zijn al langer digitale ontwikkelingen in de zorg, maar die verliepen vaak traag,” weet ZN-directeur Petra van Holst. Omdat de ziekenhuizen en huisartsenpraktijken tijdens corona zo leeg mogelijk moesten blijven, konden zorgverleners niet anders dan overschakelen op digitale consulten en het digitaal volgen van patiënten thuis.
Daar waren nog wel wat slagen te maken. Zelfs beeldbellen kan bijvoorbeeld niet zomaar, daarvoor hebben artsen behalve goede apparatuur ook een beveiligde omgeving nodig. Noodgedwongen hebben veel zorgverleners stappen vooruit gezet en zijn er zelfs nieuwe apps ontwikkeld. Veldman hoopt dat gezondheidsportal thuisarts.nl nog slimmer wordt, zodat ook huisartsen meer kunnen profiteren van de digitale mogelijkheden. “Nu is er al 10 procent minder huisartsenbezoek doordat patiënten zelf informatie kunnen zoeken. Het zou mooi zijn als patiënten in de toekomst hun klachten kunnen invullen en dat er dan automatisch informatie naar boven komt.”
Ook voor de zorgverleners zijn er voordelen. Zij houden meer tijd over voor patiënten die dat echt nodig hebben. Want ook verpleegkundigen of praktijkondersteuners kunnen een deel van de controles op afstand overnemen. Als de zorgverleners de digitale zorg goed inzetten tenminste, waarschuwt Van Holst: “Je moet wel uitkijken dat het beeldbellen niet bovenop de bestaande consulten komt, maar dat het vervanging wordt, zodat het ook echt van meerwaarde is voor patiënt en zorgverlener.”
Bron: Het Parool
BroedplaatsZ hoort graag van jou: Wat vind jij van digitale zorg? Wanneer zou jij er wel voor kiezen en wanneer juist niet?
Laat jouw mening horen in de reactie veld!